Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) là cơ quan cao nhất ở Việt Nam trực tiếp thực hiện chức năng quản lý, giám sát về chứng khoán và thị trường chứng khoán. Đây cũng là cơ quan quản lý thành viên thị trường (công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ…), cơ quan cấp phép hành nghề chứng khoán…

UBCKNN hiện là một cơ quan trực thuộc Bộ Tài chính sau khi Chính phủ ban hành Nghị định số 66/2004/NĐ-CP vào ngày 19/02/2004. Trước đó, UBCKNN là cơ quan thuộc Chính phủ, được thành lập ngày 28/11/1996 theo Nghị định số 75/CP.

Ở giai đoạn ban đầu, hàng loạt các cơ quan tham mưu, nghiên cứu đã được thành lập để chuẩn bị cho sự ra đời của thị trường chứng khoán Việt Nam:

Tháng 11/1993: Thành lập Ban Nghiên cứu xây dựng và phát triển thị trường vốn thuộc Ngân hàng Nhà nước (theo Quyết định số 207/QĐ-TCCB ngày 6/11/1993 của Thống đốc Ngân hàng nhà nước).

Tháng 9/1994: Thành lập Ban soạn thảo Pháp lệnh về chứng khoán và TTCK.

Tháng 6/1995: Thành lập Ban Chuẩn bị tổ chức TTCK, theo Quyết định số 361/QĐ-TTg ngày 29/6/1995.

Ngày 28/7/2000: TTCK Việt Nam giao dịch phiên đầu tiên tại Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (Nay là Sở Giao dịch Chứng khoán TPHCM, HOSE), với hai mã cổ phiếu là REE và SAM.