Bán khống (Short sale) là khái niệm dùng để chỉ việc bán một loại tài sản tài chính (cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ - forex,…) hay hàng hóa mà người bán không sở hữu vào thời điểm thực hiện giao dịch.
Khi bán khống, vì không sở hữu tài sản nên người bán sẽ vay mượn từ tài khoản của nhà môi giới để bán ra, kỳ vọng giá của tài sản đó sẽ giảm xuống trong tương lai và mua lại để hoàn trả với giá thấp hơn nhằm thu lợi nhuận.
Như vậy, người bán khống (hay còn gọi là giữ vị thế đoản, short position) sẽ kỳ vọng giá tài sản sụt giảm, trái người với người giữ vị thế trường (long position) kỳ vọng giá tài sản tăng, để có thể thu lợi nhuận từ thương vụ.
Vì không có tài sản, người bán không thường được công ty môi giới mở tài khoản ký quỹ và duy trì một khoản tiền ký quỹ hoặc tài sản (chẳng hạn cổ phiếu) ký quỹ để làm tài sản thế chấp. Người bán khống sẽ phải trả phí (tức lãi suất) trên số tài sản đi vay mượn để bán khống.
Người bán khống sẽ phải chịu thua lỗ nếu tài sản vay mượn tăng giá so với khi đi vay. Vì vậy, đây là một nghiệp vụ rủi ro rất cao và không dành cho nhà đầu tư ít kinh nghiệm.
Những người ủng hộ cho rằng việc bán khống sẽ giúp tăng tính hiệu quả của thị trường (vì bên cạnh những người kỳ vọng giá tăng để kiếm lợi nhuận thì còn có người kỳ vọng giá giảm). Tuy nhiên, trường phái phản đối lại cho rằng chính nghiệp vụ bán khống khiến thị trường tài chính chao đảo, đặc biệt trong các thời điểm khủng hoảng và tâm lý nhà đầu tư dao động.
Cơ quan quản lý ở một số thị trường (chẳng hạn như Việt Nam) vẫn không cho phép bán khống, hoặc bán khống với tỷ lệ rất nhỏ. Ở các thị trường phát triển, việc bán khống đôi khi cũng bị cấm trong một số giai đoạn mà chính quyền cần sự ổn định trên thị trường.
Có hai loại nghiệp vụ bán khống phổ biến là Naked short selling và Covered short selling.
|